Melding doen
Groengebied Amstelland | Nieuws | Wat weet jij over de lepelaar?
Publicatiedatum: 23 mei 2020
Deze maand werden in Groengebied Amstelland prachtige lepelaars gespot bij het Landje van Geijsel. Een mooie aanleiding om eens wat meer over deze markante vogels te vertellen!
Hoe gaat het met de populatie lepelaars?Halverwege de vorige eeuw was de populatie lepelaars schrikbarend gedaald. De terugloop van het aantal lepelaars was voornamelijk te wijten aan toegenomen (recreatieve) drukte in belangrijke broedgebieden, verdroging van moerasgebieden en de grotere verspreiding van vossen.
Door de inspanningen van vogelbeschermers bij met name het beter beschermen van broed- en leefgebied is deze situatie gelukkig een stuk verbeterd. Er zijn de afgelopen 3 jaar ruim 3.000 broedparen in ons land waargenomen, waar dit in de jaren ‘60/’70 zo’n 200 broedparen betrof. Nederland speelt overigens een belangrijke rol met oog op deze vogelsoort: het is in Noordwest-Europa vrijwel het enige land waar de lepelaar broedt.
Waar herken je de lepelaar aan?De naam zegt het al: de lepelaars kun je in de eerste plaats vooral herkennen aan hun lange, lepelvormige snavel. Bij volwassen vogels is deze zwart gekleurd, met een geel uiteinde. Verder zijn deze witte vogels groot, hebben ze zwarte lange poten en in het broedseizoen een witte, afhangende kuif.
De lepelaars lijken op zilverreigers, al zijn die wat witter en lopen laatstgenoemden rechterop. Lepelaars vliegen bovendien met gestrekte hals, waar zilverreigers deze intrekken. Ook herken je de vogels aan de opvallende manier van voedsel zoeken: ze bewegen hun lange snavels van links naar rechts in het (ondiepe) water, om zo op de tast visjes en andere kleine waterdiertjes te vangen.
Hoe broedt de lepelaar?In Nederland zijn lepelaars voornamelijk grondbroeders. Ze broeden in gemengd kolonieverband (met o.a. aalscholvers, reigers en grauwe ganzen) in grote rietvelden, waardoor de soort vaak ten prooi valt aan vossen. Ook broedt deze vogel graag in moerassige gebieden, kwelders en lastig bereikbare struiken en bomen. Door de eerdergenoemde vossen is een groot deel van de lepelaars ook uitgeweken naar vossenvrije plekken, zoals Waddeneilanden.
Lepelaars broeden in ons land vaak van eind maart tot en met eind juli, maar soms ook eerder. Per jaar heeft de vogel 1 legsel van vaak 4 eieren. Na ongeveer 25 dagen broeden, komen de eieren tegelijk uit maar van deze jongen wordt er meestal maar 1 groot.
Wat eet de lepelaar?De vogel komt zowel in zoet- als zoutwatergebied voor en het voedsel is dan ook afhankelijk van waar de lepelaar zich bevindt. In het Waddengebied voedt de lepelaar zich vooral met garnalen, wormen, stekelbaarsjes, andere kleine visjes en schelpdieren. De vogels eten in het binnenland met name waterinsecten, kikkers, salamanders, stekelbaarsjes, bloedzuigers en kleinere vissen.
Waar overwintert de lepelaar?Het merendeel van de lepelaars die in Nederland broeden, overwintert vooral langs de West-Afrikaanse kust. Hierbij is het tropische waddengebied Banc d’Arguin, voor de kust van Mauritanië, een favoriete overwinteringsplek voor deze vogels. Er blijft ook een klein deel in Europa overwinteren, langs de kusten van Frankrijk, Spanje en Portugal. Ook zijn er soms nog in Nederland overwinterende lepelaars te zien.
Wil je nog meer te weten komen over de lepelaar of andere vogels? Bekijk dan ook het nieuwsbericht over de gratis online vogelcursussen van de Vogelbescherming.